Een ambtenaar die zich schuldig maakt aan zeer ernstig plichtsverzuim kan bij wijze van straf ontslag worden verleend. De praktijk laat zien dat een bestuursorgaan vaak geruime tijd nodig heeft om alle feiten te verzamelen alvorens deze straf wordt opgelegd.

In het civiele arbeidsrecht heeft de werkgever in vergelijkbare situaties de mogelijkheid de werknemer ontslag op staande voet te verlenen. Zo’n ontslag op staande voet is alleen rechtsgeldig indien het onverwijld (per direct) is verleend. Die regels gaan vanaf 1 januari 2020 ook voor veel ambtenaren gelden.

Op 7 augustus 2019 (zie ECLI:NL:CRVB:2019:2645) heeft de Centrale Raad van Beroep een uitspraak gedaan, waarin werd toegelicht hoe dit begrip “onverwijld” moest worden uitgelegd bij een ambtenaar die bij wijze van straf werd ontslagen en toch een beroep deed op een werkloosheidsuitkering.

Hier gaat het om een gemeenteambtenaar die pas zes maanden na het bewuste voorval (een handgemeen met de buurman over het uitlaten van de hond) bij wijze van straf was ontslagen. De ambtenaar stelde dat dit ontslag hem niet onverwijld was verleend en dat hij dus wel recht had op een werkloosheidsuitkering. Wat was er gebeurd?

Tijdens het uitlaten van zijn hond op 13 augustus 2015 is de ambtenaar in een handgemeen met een buurman geraakt. Dit gedrag is, ook al heeft het plaatsgevonden in de privésfeer, niet verenigbaar met de functie die betrokkene uitoefende en waarbij hij, vanwege zijn buitengewone opsporingsbevoegdheid, onder meer werd geacht hondenbezitters te wijzen op hun verplichtingen. Betrokkene is naar aanleiding van dit incident op 6 oktober 2015 door de politierechter veroordeeld tot een werkstraf van 30 uur, te vervangen door 15 dagen hechtenis wegens mishandeling. Tevens is hij veroordeeld tot betaling van € 100,- aan de buurman. Gelet op de ernst van dit gedrag, dat in strafrechtelijke zin is gekwalificeerd als een misdrijf, was er voor het college dan ook aanleiding om het dienstverband met betrokkene te beëindigen. College heeft het gebeurde hoog opgenomen en als zeer ernstig gekwalificeerd. Ondanks dat het handgemeen tussen betrokkene en de buurman door de gemeente zeer hoog werd opgenomen, werd hij pas per 15 maart 2016 ontslagen.

Omdat de gemeente de ambtenaar in oktober 2015, gelijk na de uitspraak van de politierechter, de toegang tot het werk had ontzegd, had zij in de ogen van de Centrale Raad voldoende laten blijken dat het gedrag van de ambtenaar zeer ernstig was. Dus gold dit gedrag als een dringende reden voor ontslag en was de werkloosheid hem verwijtbaar: geen recht op WW.